Digitale Geletterdheid is komende jaren een belangrijk onderwerp in ons onderwijscurriculum. Het gaat niet alleen om het begrijpen van technologie, maar ook het vermogen om er effectief mee om te gaan. Daarom ga ik een drieluik publiceren over de drie kerndoelen van Digitale Geletterdheid:
Wisselwerking tussen digitale technologie, digitale maatschappij, de mens en de samenleving
In de komende artikelen zal ik elk van deze kerndoelen uitgebreid behandelen. Dus blijf op de hoogte en laat je inspireren om digitaal geletterd te worden!
Hoe veilig is jouw profiel op social media? Dat was de insteek van de Overheid in 2009 bij het gebruik van het toen grootse platform Hyves. Bij het ordenen van mijn persoonlijke NAS kwam ik dit briljante filmpje tegen. Iedereen kreeg zo’n persoonlijke video toe gestuurd… Echt geloof me, dat was schrikken!
Ik doe ook mee aan het initiatief #hierniet van Netwerk Mediawijs. Het woord ‘Uiteraard’ zou ik moeten toevoegen.
Ik heb social media leren kennen via Twitter in 2008. En ik vond daar gelijkgestemmenden onderwijsprofessionals, die wilden samenwerken, ideeen uitwisselen en feedback geven. Ik werkte zelf mee aan initiatieven en hield er zelfs mijn huidige baan aan over. De positieve kracht van social media die langszaam verdrongen is door onbehoorlijk taalgebruik tot zelfs bedreigingen.
Maar even voor de duidelijkheid … ik laat mij niet wegpesten. #hierniet
Ons internet kan vriendelijker. Het is hoog tijd dat er iets verandert aan de manier waarop we online met elkaar omgaan. Dat vind ik niet alleen: 70% van de Nederlanders het anders moet.
Dit Integratie- en Innovatiemodel is speciaal ontwikkeld voor de opleiding Specialist Digitale Geletterdheid.
𝗩𝗶𝘀𝗶𝗲 𝗼𝗽 𝗗𝗶𝗴𝗶𝘁𝗮𝗹𝗲 𝗚𝗲𝗹𝗲𝘁𝘁𝗲𝗿𝗱𝗵𝗲𝗶𝗱.
Dat is nog niet zo makkelijk!
🔴 We bekijken het onderwerp tijdens de opleiding vanuit het leerling- en daarna vanuit leerkracht- en schoolperspectief.
🔴 Het doel is namelijk dat de komende jaren digitaal geletterde leerlingen je school verlaten! Daarom is het belangrijk om als schoolteam een gezamenlijke focus op Digitale Geletterdheid te krijgen. Met een heldere visie is de stap om DG te integreren in je onderwijssituatie een stuk makkelijker.
2. 𝗟𝗲𝗿𝗲𝗻 𝗲𝗻 𝗟𝗲𝘀𝗴𝗲𝘃𝗲𝗻 𝘃𝗮𝗻 𝗗𝗶𝗴𝗶𝘁𝗮𝗹𝗲 𝗚𝗲𝗹𝗲𝘁𝘁𝗲𝗿𝗱𝗵𝗲𝗶𝗱 Na Visie is Leren en Lesgeven van Digitale Geletterdheid het tweede blok van de opleiding Specialist Digitale Geletterdheid.
🔴 Hoe je de leerlijnen DG integreert bepaal je meestal niet alleen. Je leert in de opleiding, hoe je bewust een ICT-werkgroep samenstelt, waar je goed mee samen kan werken.
🔴 Welke werkvormen kun je toepassen, waarmee je DG dagelijks in je lessen gebruikt.
🔴 En de bewustwording van je schoolteam dat Digitale Geletterdheid niet een vak is, maar kennis en vaardigheden die je verweeft in je lessen. Waarschijnlijk doe je onbewust al bijna 50% van de leerlijnen.
3. 𝗗𝗼𝗲𝗹𝗲𝗻 𝗿𝗲𝗮𝗹𝗶𝘀𝗲𝗿𝗲𝗻 𝘃𝗮𝗻 𝗗𝗶𝗴𝗶𝘁𝗮𝗹𝗲 𝗚𝗲𝗹𝗲𝘁𝘁𝗲𝗿𝗱𝗵𝗲𝗶𝗱 Tijdens de opleiding Specialist Digitale Geletterdheid beantwoorden we de meest gestelde vraag: Hoe krijg ik al die doelen van Digitale Geletterdheid in mijn onderwijssituatie geïntegreerd?
🔴 Samen met de andere deelnemers bedenken we korte termijndoelen om die vervolgens in een projectmatig plan te zetten. Tijdens de opleiding ga je dit project uitvoeren. En na 5 maanden start je alweer een 2e project op.
🔴 Je moet je realiseren dat de leerlijnen uit 4 domeinen bestaan (praktische ICT-vaardigheden, Mediawijsheid, digitale Informatievaardigheden en Computational Thinking). Neem voor de invoering van deze leerlijnen ruim de tijd. Zeker zo’n 3 jaar!
🔴 Het doel van DG is dat iedere leerling de software of het device kan kiezen voor het doel wat het moet uitvoeren. Dan beheerst de leerling fase 3 van de SLO leerlijnen.
🔴 Als leerlingen fase 3 moeten beheersen, dan zullen leerkrachten ook hun kennis en vaardigheden moeten vergroten. In de opleiding introduceren we een eenvoudige doeltreffende competentieset.
🔴 Werken aan competenties van leerkrachten vraagt een gedifferentieerde aanpak. De benodigde kennis van onderbouwleerkracht verschilt namelijk van een bovenbouwleerkracht.
🔴 In de opleiding bekijken we de leerlijnen vanuit Kennisoverdracht en Kennisconstructie. Zo zoeken we de integratie op voor jouw onderwijssituatie.
🔴 We zoeken verbindingen op met Onderzoekend en Ontwerpend leren, Wetenschap en Techniek en STEAM. Zo zet je Computational thinking in als een andere werkvorm.
🔴 En we zoeken de mogelijkheden op van Blended Learning. Door het gebruik van een digitaal platform kun je Digitale Geletterdheid op een laagdrempelige manier in je dagelijkse praktijk toevoegen.
Mijn huis hangt vol slimme apparaten aangestuurd door een digitale assistent. In mijn auto praat ik tegen mijn navigatie-app en Whats app. Maar als ik een commando niet in de juiste volgorde zegt, snapt mijn assistent me niet.
En toen kwam in december 2022 uit het niets ChatGPT in mijn leven….
Eindelijk begrijpt mijn nieuwe AI assistent me direct. Hij is echt slim. Hij verrast me met zijn info. Hij is to the point. Hij is echt slim (heb ik dat al gezegd?) Maar ja, hij is alleen niet grappig…! Na allerlei opdrachten/prompt geven om uit te proberen, ga ik op zoek naar mogelijkheden voor het onderwijs. Maar wat is er makkelijker dan het AI zelf te vragen. Dit is het resultaat. Wat vind jij er van?
Het aanleren van de prompt
In de moderne wereld van vandaag spelen technologie en kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in ons dagelijks leven. Een opkomende trend in het onderwijs is het gebruik van Chat GPT (Generative Pre-trained Transformer) om interactieve leerervaringen te creëren. Het aanleren van de prompt, oftewel de instructie of vraag die aan het model wordt gegeven, is een essentieel aspect bij het gebruik van Chat GPT in het onderwijs.
Door studenten te leren hoe ze de prompt moeten formuleren, kunnen ze de juiste informatie en feedback van het model verkrijgen. Het is belangrijk om duidelijke en specifieke instructies te geven, zodat het model begrijpt wat er van het gevraagd wordt. Het is ook handig om voorbeelden te geven van effectieve prompts, zodat studenten een idee krijgen van hoe ze het model kunnen benaderen
Het bepalen van lesdoelen
Voordat je Chat GPT in het onderwijs implementeert, is het van cruciaal belang om duidelijke lesdoelen te bepalen. Wat wil je dat de studenten bereiken met behulp van dit model? Het identificeren van specifieke doelen zal helpen om gerichte instructie te geven en ervoor te zorgen dat het gebruik van Chat GPT een waardevolle toevoeging is aan het leerproces.
Enkele mogelijke lesdoelen kunnen zijn: het ontwikkelen van schrijfvaardigheden, het verkennen van complexe concepten, het stimuleren van kritisch denken of het bieden van gepersonaliseerde feedback. Door deze doelen helder te definiëren, kunnen leraren de juiste strategieën en benaderingen toepassen om het maximale uit Chat GPT te halen.
Voorbeelden van lessen
Er zijn verschillende manieren waarop Chat GPT in de klas kan worden gebruikt. Hier zijn enkele voorbeelden van lessen waarin Chat GPT een waardevol hulpmiddel kan zijn:
Schrijfondersteuning: Studenten kunnen Chat GPT gebruiken als een schrijfmaatje om feedback te krijgen op hun essays, verhalen of andere schrijfopdrachten. Het model kan helpen bij het identificeren van grammaticale fouten, het verbeteren van zinsconstructies en het geven van suggesties voor betere formuleringen.
Onderzoeksondersteuning: Bij het uitvoeren van onderzoeksprojecten kunnen studenten Chat GPT raadplegen om extra informatie, bronnen of perspectieven te verkrijgen. Het model kan dienen als een interactieve bibliotheek die studenten helpt bij het vinden van relevante inhoud voor hun studie.
Taal- en woordenschatontwikkeling: Chat GPT kan gebruikt worden om studenten te helpen nieuwe woorden te leren en hun taalvaardigheden te verbeteren. Leraren kunnen studenten uitdagen om synoniemen of antoniemen te vragen, betekenisvolle zinnen te construeren of vragen te stellen
